Geneesheren / Artsen

Inleiding

Binnen het gebied ‘De Liemers’ kende men lange tijd perioden van armoede waardoor hulpbehoevenden vaak waren aangewezen op de kerk of de overheid zoals het gemeentebestuur. In Didam waren de confessionele (kerkelijke) armbesturen van zowel de katholieke- als protestantse kerk lange tijd verantwoordelijk voor allerlei hulp, waaronder medische. Het kostte hier echter veel tijd - tot ver in de negentiende eeuw - voordat de lokale overheid zich genoodzaakt zag armen en hulpbehoevenden tegemoet te komen. Vaak werd de gemeente van inwoning de aangewezen instantie om te bedélen en niet meer, zoals daarvoor, de gemeente van herkomst. Tot 1832, zo kunnen we uit de huidige stand van zaken opmaken, waren de Didammers voor medische hulp aangewezen op de omliggende gemeenten. Waarmee niet gezegd wordt dat zich hier permanent een geneesheer zou vestigen. Dat gebeurde pas tientallen jaren later, enkele jaren voor de oprichting van de Sint Albertusstichting in 1991. Wat de motieven voor sommigen waren om zich hier slechts een zeer korte tijd te vestigen of om niet meer te komen, is niet bekend. Toch zijn zij - volledigheidshalve - in het hierna opgenomen overzicht vermeld. De jaartallen van het ‘praktiseren’ staan in het overzicht bij de periode vermeld. Het kwam voor dat medici vanuit een andere gemeente hier handelingen kwamen verrichten. De heelmeester was een praktisch geschoold persoon of chirurgijn en de medicinae-doctor was een academisch en meer theoretisch onderlegd arts. In 1811 kwamen er ‘Provinciale commissies’ die toezicht hielden op de uitoefening van het hier verrichtte werk.

Vanaf 20 oktober 1888 vestigden doktoren zich permanent in Didam en waren zij tegelijkertijd gemeentegeneesheer met als taak:

Het gratis behandelen van armen
Verloskundige hulp verlenen bij afwezigheid van de vroedvrouw
Kosteloos doden schouwen
Kosteloos vaccineren
Kosteloos schutters keuren

	F. Bekker Periode: vanaf 20 juli 1771 Chirurgijn, barbier en kapper
	E.H. Haack Periode: 1783-1785 Heelmeester, oorspronkelijk woonachtig in Elten
	A. Bömer Periode: 1783-1785 Apotheker, afkomstig uit Doesburg
	J. Lukassen Periode: 4 mei 1787 tot omstreeks 1794 Meester-chirurgijn
	J.G.L. Harsch Periode: 1795-1806 Chirurgijn bij het Koninklijk Pruisisch veldlazaret, vertrok naar Wehl
	L.B.W. Aberson Periode: 1794 Apotheker, afkomstig uit Doesburg
	C. Planten Periode: vanaf 12 maart 1815 Het is niet zeker of hij in functie is geweest
	L.F. Vermeer Periode: Vanaf 1818 betaald door de gemeente Didam Afkomstig uit Zevenaar, werkzaam als medicinae-doctor
	J.A. Stevens Periode: Vanaf 1818 Afkomstig uit Zevenaar, werkzaam als heelmeester
	H. Schouten Periode: 1832-1834 Was de eerste Didamse gemeentegeneesheer
	J. van Dellen Periode: 1834-1845 Vroed- en heelmeester
	J.A. Wegerhof Periode: 1848-1849 Heelmeester
	E.F. Pelgrom Periode: 1853 Afkomstig uit Zevenaar
	J.C. Lieven Periode: 1856-1857 Afkomstig uit Zevenaar
	P.A. Hasselbach Periode: 1863-1878 Tweede Didamse gemeentegeneesheer
	F.H. Ophof Periode: 1880-1883 Medicinae-doctor, afkomstig uit Oisterwijk
	C.I.A.W. Honig Periode: 1863-1884 Medicinae-doctor, afkomstig uit Zevenaar
	C.D. Ledel Periode: 1883 Woonachtig in Balk (gem. Gaasterland). Kwam wegens slechte gezondheid niet opdagen.
	A.P. Philipsen Periode: 1884-1885 Afkomstig uit Amsterdam
	A.C. Van Riemsdijk Periode: 1885-1886 Afkomstig uit Doesburg
	H. Wiegersma Periode : 1885 Afkomstig uit Stad aan ‘t Haringvliet
	R.M. de Jager Meezenbroek Periode: 1887-1888 De derde gemeentegeneesheer voor ƒ 1000,00 per jaar. Op 1 april 1888 plotseling overleden.
	H. Groothelp Periode: 1888 Afkomstig uit Hilversum
	J.C. van Wagtendonk en H.A.F. Warren Periode: 1888 Het waarnemen en verrichten van de dodenschouw werd door H.A.F. Warren uit Doesburg verricht
	L. ten Cate Hoedemaker Periode: 1888-1906 Afkomstig uit Enschede. Liet 1899 het bekende ‘Dunselmanhuis’ bouwen en vestigde daar zijn praktijk
	R.N.M. Eijkel Periode: 1906-1913 Was inspecteur Volksgezondheid en afkomstig uit Arnhem. Toen in 1908 het ziekenhuis werd geopend, zorgde hij op eigen kosten voor het meubilair. Was schoolarts en chirurg in het Albertusziekenhuis. Na opening van het ziekenhuis in 1908 hoefden de Didammers niet meer naar elders om een operatie te laten uitvoeren.
	B.J.J. Huibers Periode: 1912-1928
	J.W.C.J.M. van Dijk Periode: 1918 tot omstreeks 1925
	J.A.M. Dunselman (1896-1970) Periode:1926-1960 Hij werd geboren op 25 maart 1896 in Nieuwer Amstel en ging in 1916 geneeskunde studeren. In 1924 behaalde hij zijn artsenbul. Dokter Dunselman werd in 1926 in Didam benoemd en hij vestigde zich als gemeentegeneesheer met apotheek in het bekende ‘Dunselmanhuis’. Hij was ook chirurg bij kleine ingrepen in het naastgelegen ziekenhuis. Hij was tot 1940 de enige huisarts voor de hele gemeente Didam. Hij beëindigde zijn praktijk in 1960 en werd opgevolgd door dokter T.A.M. Bekema. Voor zijn vele verdiensten werd dokter Dunselman in 1964 benoemd tot ereburger van Didam.
	J.F.M. Auping Periode: 1940-1946 Werd in 1940 de tweede huisarts in Didam naast dokter Dunselman. Had zijn praktijk aan de Schoolstraat 28 (wijknummer A 68)
	Th.J.A.H. Jennekens Periode: 1946-1964 Was de opvolger van dokter Auping en betrok zijn woonhuis met praktijk aan de Schoolstraat 28 (wijknummer A 68)
	J.I. de Neeff Periode: 1955-1990 Hij werd geboren op 19 februari 1926 in Amsterdam en studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Promotie tot doctor in de geneeskunde op het proefschrift ‘Prenatale zorg en het gezondheidscentrum van Didam’. Hij was tevens voorzitter van de Sint Abertusstichting (1966-1989), Stichting Diedeheim (bouw zwembad), Vrienden van de Kelsehof en bestuurslid van het Gezondheidscentrum Didam.
	T.A.M. Bekema Periode: 1960-1992 Hij werd geboren in Rijswijk (ZH) op 17 september 1932 en studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit van Leiden (1951-1958). Werd in oktober 1959 aangesteld als huisarts in Didam en hij was de opvolger van dokter Dunselman. Was erg betrokken bij het (sportieve) verenigingsleven in Didam. Hij was onder meer vijfentwintig jaar clubarts bij v.v. D.V.C. ’26 en betrokken bij Woningbouwvereniging 'Goed Wonen'. Bij beide verenigingen werd hij benoemd tot lid van verdienste.
	A. Th. M. Peters Periode: 1964-1990 Hij werd geboren in Lobith, destijd gemeente Herwen en Aerdt, op 26 november 1928. Hij deed het eindexamen Gymnasium beta aan het Canisiuscollege in Nijmegen. Studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Op diverse plaatsen in Nederland de huisartsenpraktijk waargenomen en dat was in 1956 ook in Didam voor dokter Dunselman. Ook werkzaam geweest voor de jeugdgezondheidszorg Oost Gelderland. Van april 1964 tot april 1990 huisarts in Didam als opvolger van dokter Jennekens. Aantal jaren bestuurslid Gezondheidscentrum Didam en voorzitter van het contactorgaan Liemerse Gezondheidszorg (COGL).

Bronnen

100 jaar Albertusstichting 1891-1991, blz.10 tot en met 12, P.J. ten Berge, H.P.L. Tomas en Drs. J.B. Smit (Didam 1991)
Didam in de twintigste eeuw, jaren 1908, 1909 en 1991 (Didam 2007)
Weekblad De Liemers (5 april 1990)

Zoeken

Algemeen

Sponsoren

Foto en Film

Bibliotheek

Publicaties

Toen en nu

Geneesheren / Artsen